Hoàng Thị Thủy

Bạn thân mến, có bao giờ bạn tự hỏi:

• “Mình biết rõ điều gì là tốt cho bản thân, mà sao vẫn không làm?”

• “Mình hiểu hết mô thức tổn thương rồi, mà sao vẫn chọn người giống kiểu cũ?”

• “Mình muốn thay đổi mà cứ trì hoãn hoài?”

Tin mình đi – bạn không một mình. Rất nhiều người cũng từng rơi vào trạng thái đó. Đọc sách, học khoá học, hiểu mọi thứ... nhưng vẫn sống y như cũ. Vẫn mắc kẹt. Vẫn trì hoãn. Vẫn lặp lại.

Và rồi mình nhận ra một sự thật… không dễ chấp nhận:

Không phải vì mình không đủ hiểu.
Cũng không phải vì mình không đủ muốn.
Mà là: trong sâu thẳm, có điều gì đó mình chưa sẵn sàng buông.

Đôi khi, mình giữ lại điều cũ không phải vì nó tốt – mà vì nó quen

Mình từng ở trong những mối quan hệ độc hại, biết rõ kiểu người đó không phù hợp.
Nhưng vẫn ở lại.
Vì cảm giác quen thuộc còn mạnh hơn cả lý trí.
Vì mình sợ bị bỏ rơi hơn là bị kiểm soát.

Mình từng nói mình muốn sống độc lập, muốn quyết định theo cách của riêng mình.
Nhưng rồi mỗi khi có chuyện, lại đi hỏi người khác.
Vì nếu tự chọn, lỡ sai, mình sợ không chịu nổi cảm giác “tự làm tự chịu”.

Mình cũng từng bảo mình muốn sống lành mạnh, ngủ sớm, tập thể dục.
Nhưng vẫn thức khuya, vẫn để deadline dí sát mới bắt đầu làm.
Không phải vì không biết đâu là tốt.
Mà vì... nếu mình cố gắng hết sức rồi mà vẫn không giỏi, thì mình sẽ đau.
Nên mình trì hoãn – để giữ lại cái cớ: “Tại mình chưa chuẩn bị kỹ.”

Biết hết rồi mà vẫn không khác đi – là chuyện rất người

Chúng ta hiểu hết.
Nhưng chúng ta không hành động.
Vì hành vi cũ đang làm nhiệm vụ: bảo vệ cái tôi dễ tổn thương.

• Trì hoãn giúp ta tránh thất bại thật.

• Lệ thuộc giúp ta không cảm thấy cô đơn.

• Vai nạn nhân giúp ta được đồng cảm, được tha thứ.

Thay đổi thật sự là… buông cái khiên ấy xuống.
Mà điều đó – đau.
Không phải “chuyển hoá từ từ theo thời gian” như nhiều người nghĩ.
Mà là một quyết định – đôi khi đau lòng – để bắt đầu sống khác đi.

Vậy... làm sao để bắt đầu, dù chưa sẵn sàng?

Dưới đây là 4 gợi ý nhỏ, dễ hiểu, dễ áp dụng – để bạn không chỉ hiểu, mà bắt đầu hành động khác đi mỗi ngày.

1. Kết hợp việc nên làm với việc bạn thích (gọi là “gắn thói quen”)

Nếu bạn không thích làm điều đó, hãy gắn nó với một thứ bạn thật sự yêu thích:

• Tập thể dục trong lúc nghe podcast yêu thích

• Dọn nhà trong lúc bật phim hay

• Học từ vựng tiếng Anh khi vừa nhâm nhi cà phê sáng

👉 Khi não thấy “mình đang được thưởng” chứ không “bị ép làm”, bạn sẽ dễ bắt đầu hơn nhiều.

2. Chọn đúng thời điểm để bắt đầu (hiệu ứng “khởi đầu mới”)

Đừng đợi có động lực.
Hãy chọn mốc khởi động:

• Một ngày đầu tuần

• Ngày đầu tháng

• Sinh nhật

• Ngay sau kỳ nghỉ

👉 Những mốc này giúp bạn cảm thấy như “mình đang làm mới lại cuộc đời” – dễ tạo cảm hứng bắt đầu thói quen mới.

3. Nói rõ ràng: Nếu X thì Y

Thay vì nói:

“Tôi sẽ chăm sóc bản thân nhiều hơn.”

Hãy cụ thể:

“Nếu đến 22h, tôi sẽ đặt điện thoại xuống và thiền 10 phút.”
“Nếu vừa ăn tối xong, tôi sẽ đi bộ quanh nhà 15 phút.”

👉 Càng rõ ràng – càng dễ thực hiện. Đừng để não phải đoán.

4. Tạo cam kết – ràng buộc mình để không trượt lại

• Nói mục tiêu với ai đó để họ nhắc

• Đặt ra phần thưởng nếu bạn làm đủ 7 ngày

• Tự đặt phạt nhỏ nếu không làm được (nạp tiền vào quỹ từ thiện chẳng hạn)

👉 Bạn không yếu đuối đâu. Chỉ là con người bình thường – mà con người thì cần “lan can” để không trôi ngược lại thói quen cũ.

Nhắn gửi đến quý bạn đọc:

Bạn không cần phải thay đổi thật nhanh.
Cũng không cần phải thật hoàn hảo mới bắt đầu.
Chỉ cần bắt đầu hành động một chút, dù rất nhỏ.

“Bạn không thay đổi nhờ hiểu nhiều hơn.
Mà nhờ dám sống khác đi một chút mỗi ngày.”

Mình viết những dòng này như một lời tự nhắc cho chính mình.
Và cũng để ai đó – đang đọc – thấy lòng nhẹ hơn, thấy mình không đơn độc.

– Thạc sĩ tâm lý Hoàng Thị Thủy -

📚 Tài liệu tham khảo:

• Katy Milkman (2021). How to Change: The Science of Getting from Where You Are to Where You Want to Be. Penguin Random House.

• Duhigg, C. (2012). The Power of Habit. Random House.

• Fogg, B.J. (2019). Tiny Habits: The Small Changes That Change Everything. Houghton Mifflin Harcourt.

• James Clear (2018). Atomic Habits. Avery.